Succesvolle, single Chinese vrouwen laten zich gelden op sociale media

De Chinese influencer Mini wordt elke ochtend wakker in haar grote slaapkamer, waar de gordijnen automatisch opengaan om een weids uitzicht te onthullen over de Chinese stad Chengdu.

Nadat ze dure huidverzorgingsproducten en make-up heeft aangebracht — terwijl luxeproducten prominent in beeld zijn — gaat de consultant naar een salon om haar haar te laten föhnen, of ontmoet ze haar vriendinnen voor een uitgebreide lunch. 

Dat is de teneur van de vele video’s van Mini op Xiaohongshu, een Chinees platform vergelijkbaar met Instagram, waar ze meer dan 100.000 volgers heeft verzameld sinds ze haar account vorig jaar lanceerde. 

Op het eerste gezicht lijken haar posts op de duizenden andere lifestyle-video’s die te vinden zijn op het platform. Maar wat opvalt is dat in veel van haar filmpjes haar leeftijd expliciet wordt genoemd – en het feit dat ze alleenstaand is.

"Hoe is het leven van een 41-jarige vrouw die ongetrouwd is en geen kinderen heeft?" schrijft ze in het bijschrift van een video. "41, ongetrouwd en kinderloos. Verrijkende dagen" staat bij een andere. 

Het feit dat de posts op die manier worden gepresenteerd, is wellicht verrassend in een land waar alleenstaande vrouwen, zeker op leeftijd, van oudsher worden gestigmatiseerd. De Chinese term sheng nu, of "overgebleven vrouwen", wordt vaak gebruikt voor vrouwen van 27 en ouder die als singles door het leven gaan, met de implicatie dat ze ongewenst zijn.

Maar Mini, die haar volledige naam niet wil geven, zegt tegen Insider dat ze video's als deze publiceert omdat ze een "inspiratiebron voor alleenstaande vrouwen" wil zijn. 

"Ik wil hen laten zien dat het feit dat je single bent, niet betekent dat je geen voldoening kunt beleven en een prachtig leven kunt leiden," verklaart ze. "Mensen zeggen altijd bepaalde dingen over oudere, alleenstaande vrouwen — dat ze ongewenst zijn, of nutteloze leden van de maatschappij. Ik wil hen laten zien dat dat ver van de waarheid staat."

Mini is niet de enige. Een groeiend aantal Chinese vrouwen maakt gebruik van sociale media om aan te tonen dat hoewel ze ouder en alleenstaand zijn, ze toch van het leven kunnen genieten. De trend wijst op een veranderende houding over wat het betekent om een succesvolle vrouw te zijn in China: daar hoeft niet per se een echtgenoot aan te pas te komen. 

Wie bijvoorbeeld op Xiaohongshu zoekt naar "oudere alleenstaande vrouwen" stuit op tientallen accounts van vrouwen die beelden delen van exotische vakanties en dure handtassen — vaak met bijschriften waarin wordt benadrukt dat ze single zijn. 

Een gebruiker met de naam Yang Potato deelde een video getiteld "33 en ongetrouwd — wat doet ze elke dag?", waarin ze haar 1.300 volgers een rondleiding geeft van het zwembad en de spa van haar appartementsgebouw. De rest van haar account staat vol met foto's waarop ze weelderige juwelen draagt en verschillende outfits uitprobeert.

"Ik denk niet dat het stigma rond alleenstaande vrouwen geheel is verdwenen in China", zegt Mu Zheng, een socioloog aan de National University van Singapore, tegen Insider. "Maar het is minder aanwezig doordat sommige alleenstaande vrouwen een onafhankelijk en succesvol socio-economisch profiel hebben."

Volgens een rapport uit 2019 van consultant Accenture zijn Chinese vrouwen van 20 tot 60 jaar inmiddels verantwoordelijk voor 1.500 miljard dollar (1.360 miljard euro) aan koopkracht.

Die toegenomen koopkracht heeft meer en meer vrouwen in staat gesteld om te heroverwegen of ze het traditionele pad van huwelijk en een gezin willen volgen.

"Het is in toenemende mate een vrijwillige en bewuste beslissing om alleenstaand te blijven, in plaats van een onvrijwillige status", zegt Mu Zheng.

Volgens een onderzoek uit oktober 2021 onder de jonge, stedelijke bevolking van China, uitgevoerd door de Chinese Communistische Jongerenbond, is bijna de helft van alle jonge vrouwen die in de stad wonen, niet van plan om te trouwen.

Afgelopen week meldde het Chinese Ministerie van Burgerzaken dat in 2021 slechts 7,6 miljoen huwelijken zijn voltrokken, het laagste aantal sinds China in 1986 begon met het bijhouden van cijfers. Dat is een daling ten opzichte van de 8,1 miljoen huwelijken het jaar ervoor, en een piek van 13,5 miljoen in 2013, blijkt uit statistieken van de overheid.

Rijkdom is succes, ongeacht burgerlijke staat

Zelfs als vrouwen niet openlijk met hun rijkdom pronken op openbare accounts bij sociale media, sturen ze regelmatig foto's direct naar hun familieleden, bleek uit een onderzoek in 2021 naar het stigma rond alleenstaande Chinese vrouwen. 

"Deze foto's dienen als visueel bewijs dat gestigmatiseerde sheng nu vrouwen het naar hun zin hebben en helpen zo de zorgen van hun ouders te verzachten," zegt Liu Chih-ling van Lancaster University, mede-auteur van het onderzoek, tegen Insider.

Uiteindelijk is het doel hetzelfde: bewijzen dat ze comfortabel kunnen leven — en daarom worden gezien als succesvolle leden van de maatschappij — ondanks dat ze ongetrouwd zijn. 

Dat is precies wat een vrouw uit Ghangzhou die werkt als een manager van een hotel-restaurant en alleen met de naam Shanshan in de openbaarheid wil treden, hoopt te bereiken met updates op haar privé-account bij WeChat, dat is beperkt tot 170 vrienden en familieleden. 

Naast regelmatige updates over haar vakantiereizen in Azië deelt de 39-jarige vrouw foto's van haar aankopen van luxegoederen op het platform, zoals haar nieuwe zonnebril van het merk Miu Miu.

"Mijn familieleden kunnen niet tegen mijn ouders zeggen dat ik een mislukking ben omdat ik alleenstaand door het leven ga, want het is duidelijk dat dat niet klopt," zegt ze tegen Insider. "Ik leid een goed leven, en iedereen kan dat zien op mijn WeChat."

Mu kijkt niet op van de trend onder sommige alleenstaande vrouwen. "Ze willen laten zien dat ze onafhankelijk zijn en zichzelf kunnen redden, om duidelijk te maken dat hun geluk en kwaliteit van leven niet afhankelijk is van het huwelijk of iemand anders," zegt zij. "'Pronken' is een effectieve manier die houding uit te dragen." 

Liu wijst erop dat lang niet alle Chinese vrouwen genoeg verdienen om zich te omringen met statussymbolen. "Maar voor degenen die dat wel kunnen, helpt een nieuw gevoel van economische vrijheid om zichzelf en hun plaats in de Chinese maatschappij te definiëren", zegt ze. 

Van 'trouwen' naar 'maker van je eigen succes'

Dit perspectief wordt weerspiegeld in populaire cultuur, waar Chinese televisieprogramma's nieuwe definities uitdragen van wat het betekent om een succesvolle vrouw te zijn in China.

Dat is belangrijk vanwege de manier waarop een jong vrouwelijk publiek naar rolmodellen op televisie kijkt, schreven onderzoekers van het Amerikaanse onderzoeksbureau Bernstein vorig jaar in hun onderzoek naar rolmodellen op de Chinese televisie. 

"Veel van de vrouwelijke rolmodellen in Chinese televisieseries in de afgelopen jaren hebben iets gemeen: ze zijn jong, mooi, hoogopgeleid en financieel onafhankelijk," aldus de onderzoekers. "Ze hebben rijkdom verkregen door hun goedbetaalde banen in het bedrijfsleven en management. Veel van hen zijn alleenstaand en hebben hun eigen woningen en auto's."

In een bekende scene uit de dramaserie "Nothing But Thirty" uit 2020 wordt bijvoorbeeld een vrouw uit een groepfoto gesneden, omdat ze de enige in de groep is die geen tas van Hermes Birkin of Kelly draagt. Ze krijgt uiteindelijk goedkeuring van de andere vrouwen wanneer ze haar eigen Birkin aanschaft.

"De verwachting van een succesvolle vrouw is verschoven van 'trouwen' naar 'de maker zijn van je eigen succes," aldus de onderzoekers van Bernstein.  

Toch wil influencer Mini met haar posts op Xiaohongshu naar eigen zeggen niet aangeven dat ze tegen het idee van het huwelijk is. "Ik zeg niet: 'ik wil geen man of heb geen man nodig'", besluit ze. "Ik zeg: 'ik kan single en gelukkig zijn.'"

LEES OOK: China vergrijst in rap tempo: in 2025 worden er mogelijk meer luiers verkocht voor volwassenen dan baby’s